Świadczenie wspierające - blisko trzy tysiące podań ZUS zostawił bez rozpatrzenia

Na 4541 złożonych wniosków Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał jak dotąd 66 świadczeń wspierających i wydał 20 decyzji odmownych. Blisko trzy tysiące podań zostawił bez rozpatrzenia. Powód? Osoby, od których wpłynęły, nie miały decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia.

Od początku 2024 roku obowiązuje nowe świadczenie wypłacane z budżetu państwa - tzw. świadczenie wspierające. Przyznawane jest osobom z niepełnosprawnością od 18. roku życia. Jego maksymalna kwota może wynieść nawet 3,5 tys. zł, minimalna - niespełna 700 zł.

Przyjmowaniem wniosków o świadczenie, ich rozpatrywaniem oraz przyznawaniem i wypłatą zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jak dotąd jednak niewiele rozpatrzył. Z danych zebranych przez "Dziennik Gazetę Prawną" wynika, że na 4 541 złożonych dokumentów, ZUS przyznał jedynie 66 świadczeń i wydał 20 decyzji o jego odmowie. Blisko trzy tysiące podań pozostawił bez rozpatrzenia, gdyż osoby, od których one wpłynęły, nie miały decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Co jednak należy podkreślić, liczby te z dnia na dzień się zmieniają. 

- Do tych osób wysłaliśmy na ich profil PUE ZUS specjalną informację o tym, że ich wniosek został pozostawiony bez rozpatrzenia. Wskazujemy w niej także, jaka jest ścieżka ubiegania się o oświadczenie wspierające, i wyjaśniamy, że będą one musiały złożyć nowy wniosek po uzyskaniu decyzji z Wojewódzkiego zespołu - wyjaśnił w rozmowie z DGP Paweł Żebrowski, rzecznik prasowy ZUS.
Zdaniem dr hab. Agnieszki Dudzińskiej z Uniwersytetu Warszawskiego świadczy to o tym, że osoby niepełnosprawne są de facto zdezorientowane podwójną procedurą ubiegania się o oświadczenie wspierające. Podobnie uważa dr Krzysztof Kurowski, przewodniczący Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami. 

Adam Zawisny, wiceprezes stowarzyszenia Instytut Niezależnego Życia, wprost przyznaje, że "zabrakło kampanii informacyjnej, która w przystępny sposób, z użyciem infografik, tłumaczyłaby zasady przyznawania świadczenia wspierającego".

Jednocześnie wskazuje, że o ile początkowo największym problemem wydawała się skala ustalająca poziom potrzeby wsparcia i to, że jej stosowanie będzie dawało niską liczbę punktów, to w praktyce jest nim długi czas czekania na uzyskanie decyzji w wojewódzkim zespole ds. orzekania o niepełnosprawności. 

- Wojewódzkie zespoły stały się wąskim gardłem w procesie prowadzącym do otrzymania świadczenia, co powoduje frustrację. Aby sytuacja uległa poprawie, trzeba jeszcze bardziej zwiększyć liczbę składów ustalających potrzeby wsparcia oraz rozszerzyć katalog kwalifikacji pozwalających na zostanie ich członkami - podkreśla cytowany przez DGP ekspert. 

Dr hab. Agnieszka Dudzińska zwraca uwagę, że należałoby w tej sytuacji uprościć procedury wnioskowania o świadczenie wspierające. Proponuje scalić je tak, aby na orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności umieszczone było wskazanie do jego uzyskania.

- Strona rządowa na każdym kroku powtarza, że ustalanie potrzeby wsparcia to ocena, a nie orzekanie, ale w praktyce jest to właśnie kolejny system orzekania. Tym bardziej zasadny jest ich scalenie - sugeruje w rozmowie z Dziennikiem. 

Warunki nabywania prawa do świadczenia wspierającego, zasady jego przyznawania i wypłacania regulują, przypomnijmy, przepisy ustawy z 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym. 

Przysługuje ono osobie z niepełnosprawnościami w wieku od 18 lat posiadającej decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, w której określono ją na poziomie od 70 do 100 punktów. Co jeszcze trzeba wiedzieć?

• Świadczenie przysługuje bez względu na dochody osiągane przez osobę z niepełnosprawnościami lub członków jej rodziny i bez żadnych ograniczeń dotyczących aktywności zawodowej bądź pobierania świadczeń emerytalno-rentowych.
• Przyznaje je i wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Aby jednak osoba z niepełnosprawnością mogła otrzymać świadczenie, musi najpierw uzyskać od wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) decyzję o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia.
• Wysokość świadczenia wspierającego jest powiązana z wysokością renty socjalnej i wynosi od 40 proc. do 220 proc. renty socjalnej - w zależności od poziomu potrzeby wsparcia, czyli liczby przyznanych punktów w decyzji wydanej przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności.
• Od 1 marca 2024 roku renta socjalna wynosi 1 780,96 zł. Oznacza to, że świadczenie wspierające wyniesie maksymalnie 3 920 zł, a minimalne 712 zł. 
• Wraz z coroczną waloryzacją renty socjalnej, corocznej waloryzacji będzie podlegała także wysokość świadczenia wspierającego.
• Wypłata przyznanego świadczenia wspierającego będzie odbywać się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazane we wniosku konto bankowe.

Świadczenie wspierające wyniesie:

• 220 proc. renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 95 do 100 punktów;
• 180 proc. renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 90 do 94 punktów;
• 120 proc. renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 85 do 89 punktów;
• 80 proc. renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 80 do 84 punktów;
• 60 proc. renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 75 do 79 punktów;
• 40 proc. renty socjalnej - jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 74 punktów.

Świadczenie wspierające jest wprowadzane w trzech etapach:

• osoby z wynikiem 87-100 pkt. mogą ubiegać się o nie od 2024 r.,
• osoby z 78-86 pkt. - od 2025 r.,
• osoby z 70-77 pkt. - od 2026 r.

W innej sytuacji są osoby, które mają co najmniej 70 pkt., ponieważ będą one mogły uzyskać świadczenie wspierające już od 2024, pod warunkiem że po 31 grudnia 2023 r. opiekunom tych osób będzie przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna wypłacanego przez organ gminy.

Źródło: www.rynekzdrowia.pl